07.12.2022
- W debacie publicznej na temat miast często promowana jest idea „smart cities” – „inteligentnych miast”, w których nowoczesne technologie mają poprawiać jakość życia i wprowadzać te miasta na wyższy poziom w zakresie funkcjonowania procesów tak społeczno-gospodarczych, jak i administracyjnych.
- Przez „smart cities” najczęściej rozumie się miasta, w których usługi i procesy stają się bardziej efektywne dzięki zastosowaniu technologii cyfrowych i telekomunikacyjnych, przyczyniając się do korzyści i ułatwień dla mieszkańców, a także lepszego zarządzania środowiskiem i zasobami miasta, usprawnionej mobilności oraz przyjaznych warunków dla biznesu.
- Inne definicje inteligentnych miast skupiają się na wykorzystaniu technologii nie tylko do podniesienia wydajności i interaktywności infrastruktury, ale też świadomości czy zaangażowania mieszkańców, podejmowaniu przez miasto inwestycji w zakresie kapitału ludzkiego i społecznego.
- Niektórzy wyróżniają 3 generacje pojęcia smart cities. „Smart Cities 1.0 opierać się miały na zmiach stricte technologicznych (cyfryzacja i wykorzystanie nowych technologii do zbierania i analizy danych). Wiodąca rola w tej koncepcji należy do firm technologicznych, biznesu, wynalazców i prywatnych innowatorów. W modelu „Smart Cities 2.0” technologie nadal są kluczowym czynnikiem zmiany, ale z większą rolą kreacji polityk przez władze miejskie. Model „Smart Cities 3.0” odbiera priorytet z rozwiązaniom stricte technologicznym i skupia się, przynajmniej w teorii, na partycypacji mieszkańców w zarządzaniu miastem.
- Koncepcja smart cities jest promowana zarówno przez poszczególne samorządy, środowiska zajmujące się polityką miejską, biznes, jak i przez Unię Europejską. Działania UE opierają się na „Smart cities marketplace” – pola współpracy pomiędzy miastami i ich władzami, przemysłem, przedsiębiorcami, inwestorami, instytucjami finansowymi, badaczami i innymi podmiotami na rzecz podniesienia jakości życia w miastach Europy i poprawy ich konkurencyjności. UE promuje też koncepcje smart cities w ramach swoich polityk energetycznych i ochrony środowiska.
- Nie ma jednej definicji smart cities, nie ma więc też jednej drogi wskazania, które miasta są „smart”. Oceny dokonuje się poprzez próby standaryzacji pojęć takich jak digitalizacja czy jakość życia oraz rozmaite rankingi czy wyróżnienia. Wszystkie te klasyfikacje są w dużej mierze subiektywne lub oparte na arbitralnych przesłankach.
- Główne szanse z realizacji koncepcji smart cities dotyczą:
- wspierania innowacyjności;
- niższych kosztów przy lepszym gospodarowaniu zasobami;
- potencjału tworzenia nowych miejsc pracy;
- konkurencyjności gospodarki;
- wspierania budowy kapitału ludzkiego i podnoszenia kwalifikacji;
- rozładowywanie korków, zatorów drogowych oraz efektywnego zarządzania ruchem
- poprawy bezpieczeństwa.
- Koncepcje smart cities tworzą jednak wiele nowych zagrożeń, takich jak:
- szybkie starzenie się technologii – niedawno wdrożone, często dużym kosztem, rozwiązania, mogą wkrótce okazać się niefunkcjonalne i wymagać wymiany;
- zagrożenia prywatności i podatność na śledzenie, ze względu na dużą ilość zbieranych danych o mieszkańcach i ich zachowaniach;
- podatność na zagrożenia cybernetyczne;
- ryzyko wykorzystanie danych nie do poprawy jakości funkcjonowania miast, a do narzucenia wizji miasta wedle przekonań rządzących.
- Modele smart cities wykazują też wiele ułomności, często na poziomie samych założeń:
- Sprzyjają one podejściu antyindywidualistycznemu, w którym miasto ma być centralnie zarządzaną maszyną.
- Koncepcje smart cities często są wykorzystywane do wdrażania postulatów, które nie ułatwiają życia w mieście, a realizują określone założenia ideologiczne
- Modele partycypacji społecznej, na których opiera się koncepcja Smart Cities 3.0, zawodzą w praktyce i są często przedmiotem manipulacji.
- Koncepcje smart cities często wpisują się w niebezpieczny trend odchodzenia od indywidualnej własności środków trwałych.
- Realizowane w ramach inicjatyw smart cities projekty nierzadko są punktowe i nie wpisują się w szersze wizje czy spójną całość.
Czytaj także
- Inwestowanie w kapitał ludzki w państwach Unii Europejskiej – 7-my raport Instytutu
- Światowa Organizacja Zdrowia chce ingerować w polityki zdrowia publicznego na całym świecie
- Stan prawodawstwa w zakresie pieczy naprzemiennej na przykładzie wybranych krajów europejskich
- Raport – Projekt Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych na tle porównawczym
- Dochodzenie zadośćuczynienia orzecznictwo sądowe i praktyka ubezpieczeniowa w latach 2012-2022: ważne problemy łączące się bezpośrednio z dochodzonymi roszczeniami zarówno przez poszkodowanego, jak i najbliższych członków rodziny
- Dochodzenie zadośćuczynienia orzecznictwo sądowe i praktyka ubezpieczeniowa w latach 2012-2022: Prawo do zadośćuczynienia najbliższych członków rodziny a praktyka ubezpieczeniowa i orzecznictwo sądowe
- Dochodzenie zadośćuczynienia: orzecznictwo sądowe i praktyka ubezpieczeniowa w latach 2012-2022: prawo poszkodowanego do zadośćuczynienia w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego
